از نظر بسیاری از روانشناسان و روانپزشکان، اختلالات روانی الگوهایی از رفتار یا روان هستند که همچنین بسیاری از جنبه‌های مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. این اختلالات منجر به پریشانی در فرد میشود.
اختلالات روانی از جمله بیماری‌های روحی و روانی شایع است که در تمام نقاط جهان نیز قابل مشاهده است. علائم این اختلالات میتواند به صورت ناخودآگاه طولانی مدت یا مزمن باشد. همچنین علائمی که ایجاد می‌کند، میتواند بر تفکر، ادراک، احساس و خلق و خو فرد تاثیر گذارد.
اختلالات روانی، انواع مختلفی دارد. برای هر یک از این اختلالات، راه‌ها و نشانه‌های زیادی برای درمان دارند. شناخت هر یک از آنها باعث افزایش آگاهی نسبت به آن میشود. در ادامه مطلب به چند نوع از این اختلالات می‌پردازیم.
معرفی انواع اختلالات روانی
در ادامه مطلب به انواع اختلالات روانی می‌پردازیم.
1. اختلالات تکوین عصبی: این نوع از اختلال از مواردی است که بیشتر در دوران نوزادی، کودکی یا بزرگسالی تشخیص داده میشود.
1. کم توانی ذهنی: این اختلال با عنوان عقب ماندگی ذهنی نیز مطرح میشود که از پیش از 18 سالگی مطرح میشود. تشخیص این اختلالات اغلب با انجام تست هوش مشخص میشود. ضریب هوشی پایین‌تر از 70 نشانگر وجود محدودیت است.
2. تاخیر در رشد: این تاخیر مربوط به مهارتهای شناختی، گفتاری، زبانی و حرکتی است که در افراد زیر 5 سال صدق می‌کند.
3. اختلالات ارتباطی: این نوع اختلال توانایی عملکرد، تشخیص و درک زبان و گفتار را تحت تاثیر قرار می‌دهند. 4 نوع مختلف از اختلالات ارتباطی عبارتند از: اختلال زبان، اختلال صدای گفتار، اختلال لکنت زبان و اختلال ارتباط اجتماعی.
4. اختلال اوتیسم: علائم اختلال طیف اوتیسم در دوره اولیه رشد وجود دارد. علائم آن در جنبه‌های مختلف زندگی مانند عملکرد اجتماعی و شغلی اختلالات قابل توجهی ایجاد می‌کند.
5. اختلال بیش فعالی(:(ADHD بر اساس تحقیقات نشان داده شده در حوزه روانشناسی، علائم این اختلال در سنین قبل از 12 سالگی قابل مشاهده است.
2. اختلال دو قطبی و موارد مرتبط با آن: تشخیص این اختلال با توجه به وجود تغییرات در خلق و خو فرد صورت می‌گیرد. این اختلال شامل تغییراتی بین حالت سرخوشی و افسردگی صورت می‌گیرد. حالت‌های خوشی میتواند به عنوان شیدایی یا نیمه شیدایی تشخیص داده شود.
شیدایی: این حالت خود را با حالتی از خوشحالی و افزایش انرژی نشان میدهد. گاهی اوقات این حالت با علائمی همچون احساس پریشانی و اعتماد به نفس بیش از حد نمود پیدا می‌کند.
افسردگی: در این دوره فرد دچار بدخلقی و عدم علاقه به انجام کارها میشود. این افراد ممکن است دچار مشکلات خواب شوند و در موارد شدیدتر به خودکشی نیز فکر کنند.
هر دوی این دوره‌ها ممکن است برای خود فرد و خانواده و اطرافیان ترسناک باشد. خوشبختانه درمان‌های موثری در این زمینه وجود دارد که میتواند به درمان این اختلال کمک کند.
3. اختلال اضطراب: این نوع از اختلال با ترس بیش از حد و نگرانی در فرد بروز می‌کند. در ادامه مطلب به انواع اختلال اضطراب می‌پردازیم:
اختلال اضطراب GAD: این نوع از اختلال با نگرانی بیش از حد در مورد رویدادهای روزانه است. این استرس آنقدر زیاد است که عملکرد روزانه فرد را دچار اختلال می‌کند.
آگورافوبیا: این ترس طیف وسیعی از مکان‌های عمومی است. به دلیل این نوع از ترس ممکن است فرد دچار وحست زندگی شود. تا جایی که فرد ممکن است به جایی برسد که نتواند از خانه خارج شود.
اختلال اضطراب اجتماعی: این نوع اختلال روانی، شایع است. اضطراب ناشی از این اختلال، میتواند تاثیر زیادی بر زندگی فرد دارد. همچنین این اختلال ممکن است حضور فرد در مدرسه، محل کار و اماکن اجتماعی را دشوار می‌کند.
فوبیا نسبت به موارد خاص: این ترس شامل ترس شدید از موقعیت خاص یا یک شی خاص است. چند نوع فوبیا اصلی وجود دارد. فوبیا از حوادث طبیعی، فوبیا پزشکی، فوبیا از حیوانات. در این موقعیت‌ها ممکن است فرد دچار لرزش، افزایش ضربان قلب و حتی ترس از مرگ را تجربه کنند.
اختلال هراس(پانیک): این اختلال با حملاتی به صورت ناگهانی رخ میدهد. به همین دلیل افراد دچار اضطراب و استرس میشوند. افراد دچار این اختلال ممکن است از قرارگیری در وضعیت‌هایی که ممکن است آنها را دچار حملاتی در گذشته کند، یا وقایعی که ممکن است در آینده ایجاد کند، تحت تاثیر قرار دهد.
اختلال اضطراب جدایی: این اختلال سبب ایجاد ترس بیش از حد از جدا شدن شخصیت‌های مورد علاقه میشود. تشخیص این نوع اختلال در زمانی قابل انجام است که سبب اختلال در فعالیت‌های طبیعی فرد شود. این فرد ممکن است به دلیل ترس از دور ماندن از خانه و همچنین شخصیت‌های وابسته، از خارج شدن از خانه و حتی ازدواج کردن اجتناب کند.
4. اختلال استرس: این اختلال همراه با اضطراب شدید همراه است. همچنین ممکن است تا مدت‌ها پس از فجایع شدید و طبیعی مثل جنگ، تصادف و شاهد مرگ بودن علائم آن بروز کند.
اختلالات سازگاری: این اختلال ممکن است به صورت واکنش در برابر برخی مسائل مانند طلاق، پایان یک رابطه عاطفی، تغییری بزرگ و آسیب زا رخ دهد. که این افراد در مواجه با این مشکلات حالات اضطراب، افسردگی، نگرانی و انزوا از خود بروز دهند.
اختلال استرس بعد از یک سانحه: اختلال PTSD ممکن است در فرد بعد از رویارویی با یک مرگ واقعی، خشونتهای جنسی، موارد آسیب زا رخ دهد.
اختلال دلبستگی: این اختلال ممکن است در نتیجه عدم روابط سالم کودکان با بزرگسالان باشد. علائم این اختلال، فاصله گرفتن و بی توجهی‌های نادرست است.
5. اختلالات گسستی: این نوع از اختلالات سبب وقفه در جنبه‌های آگاهی از جمله هویت و حافظه برای فرد میشود.
اختلال فراموشی تجزیه‌ای: این اختلال باعث از دست دادن حافظه به صورت موقت میشود. این اختلال ممکن است برای دوره کوتاه یا طولانی‌ای باشد. این اختلال فراتر از یک فراموشی ساده است.
اختلال هویت تجزیه‌ای: این اختلال، با عنوان اختلال شخصیت چندگانه است. افراد مبتلا به این اختلال تغییراتی در رفتار، حافظه، ادراک همراه است.
اختلال واقعیت زدایی: این اختلال با جدا شدن از واقعیت است. این افراد حس غیر واقعی بودن و عدم ارتباط با احساسات و آگاهی خود دارند.
6. اختلالات روان تنی: این نوع از اختلالات، علائم جسمی واضحی دارد. در مقایسه با روش‌های قبلی این نوع از اختلالات توضیح پزشکی برای این علائم فیزیکی ندارند. اختلالاتی که در این دسته بندی قرار می‌گیرند، عبارتند از:
اختلال علائم جسمی: این نوع از اختلال شامل نوعی درگیری ذهنی با علائم فیزیکی است که ممکن است فعالیت‌های طبیعی را دشوار کند. نکته قابل ملاحظه این است که این علائم همراه با درد جسمی، خستگی است.
اختلال اضطراب از بیماری: این نوع اختلال، با نگرانی بیش از حد از وضعیت پزشکی ایجاد میشود. افرادی که به این اختلال دچار هستند، بر این باورند که به یک بیماری جدی مبتلا هستند. این نوع از درگیری ذهنی سبب بروز اضطراب و پریشانی قابل توجهی میشود.
اختلال تبدیلی: این نوع از اختلال شامل علائم حرکتی و حسی است که هیچ توجیه پزشکی‌ای ندارد. در اغلب مواقع، این نوع از اختلال باعث بروز علائم روانی و عاطفی میشود.
اختلال ساختگی: این نوع از اختلال زمانی رخ میدهد که فرد به عمد علائم بیماری را اغراق یا شبیه سازی میکنند.
7. اختلالات تغذیه‌ای: این نوع از اختلالات، با نوعی نگرانی وسواسی در مورد وزن که تاثیر منفی بر سلامت جسمی دارد میباشد. در ادامه به انواعی از این نوع اختلال می‌پردازیم:
بی اشتهایی عصبی: این بی اشتهایی با مصرف محدود مواد غذایی است که سبب کاهش وزن بسیار زیاد میشود. این افراد دچار ترس از افزایش وزن هستند و تصورات اشتباه از ظاهر خود دارند.
پراشتهایی عصبی: این پراشتهایی با مصرف زیاد غذا است. همچنین این رفتارها ممکن است با تحریک عمدی استفراغ و ورزش بیش از حد باشد.
اختلال نشخوار: این اختلال اغلب در افراد دارای ناتوانی ذهنی دیده میشود. این افراد با بالا آوردن مواد غذایی که قبلا جویده شده به منظور بلع و جویده شدن مجدد است.
اختلال پایکا: این اختلال با نوعی ولع و مصرف مواد غیر غذایی مانند: خاک و رنگ و صابون است.
اختلال پرخوری افراطی: این نوع از اختلال، در افرادی دیده میشود که فرد حجم بسیار زیادی از غذا را طی چند ساعت مصرف می‌کند. این اختلال با احساساتی مانند احساس خوشبختی یا اضطراب تحریک میشود.
8. اختلالات خواب: این اختلال شامل وقفه‌هایی است در الگوی خواب ایجاد میشود. این اختلال سبب ایجاد پریشانی میشود. از جمله این اختلالات به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
حمله خواب: شرایطی است که فرد نیاز غیر قابل کنترلی به خواب احساس می‌کند. افراد مبتلا ممکن است با از دست دادن توان عضلانی رو به رو شوند.
اختلال بی خوابی: این اختلال شامل ناتوانی در خوابیدن به صورت کافی است.
اختلال پرخوابی: این اختلال با خواب بیش از حد در طول روز همراه است. افراد مبتلا به این اختلال امکان دارد در زمان‌های نامناسب بخوابند.
اختلال خواب مربوط به تنفس: این اختلال تنفس ممکن است موجب ناهنجاری شود که باعث ایجاد وقفه در خواب و یا مشکلات دیگری مانند بی خوابی یا خواب آلودگی در روز میشود.
9. اسکیزوفرنی: نوعی از بیماری روانی مزمن است. در این بیماری تفکر، احساس و رفتار فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این اختلال نوعی بیماری پیچیده است. از جمله علائم این بیماری عبارتند از: هذیان، توهم، کلام آشفته است. اگرچه درمانی برای این نوع از اختلال وجود ندارد اما برخی درمان‌ها سبب کنترل علائم این اختلال میشود.
10. اختلالات وسواس: این نوع از اختلال مواردی را شامل میشود که عبارتند از: اختلال وسواس فکری، اختلال خود زشت انگاری، اختلال کندن پوست. درمان این نوع از اختلال با کمک درمان ترکیبی دارو و روان درمانی صورت می‌گیرد.
کلام پایانی
به گفته روانشناسان، اختلالات روانشناختی سبب بروز اختلال در فعالیت‌های روزمره و حوزه‌های مهم زندگی میشود. به کمک تشخیص و درمان مناسب، فرد میتواند راه‌های مقابله با آن را پیدا کرده و از علائم آن رهایی پیدا کند. ما مفتخر هستیم تا در کلینیک نورخرد شما را در درمان این اختلالات یاری رسانیم.
